De situatie in de asielopvang in Amsterdam wordt op het moment van schrijven als erbarmelijk omschreven. Op meerdere locaties in Nieuw-West, West en Zuid nemen incidenten en overlast toe. De gemeente Amsterdam, het COA en de politie Amsterdam-Amstelland zetten extra toezicht en begeleiding in. Oorzaak is vooral overvolle noodopvang en lange wachttijden voor doorstroom naar vaste opvang.
Meer meldingen en onrust
Rond opvanglocaties in stadsdelen Nieuw-West en West komen meer meldingen binnen van ruzies, diefstal en geluidsoverlast. Medewerkers spreken van spanningen door krapte, weinig privacy en onzekerheid over procedures. In Zuid, rond de Havenstraat, worden ook conflicten gemeld tussen bewoners van de opvang en omwonenden. De politie en handhaving zeggen prioriteit te geven aan snelle inzet bij incidenten.
De toename van incidenten hangt samen met langere verblijfsduur in crisisnoodopvang. Die vorm van opvang is bedoeld voor korte tijd, maar wordt nu langer gebruikt. Mensen zitten vaak met tientallen in een zaal, met weinig dagbesteding. Dat vergroot stress en vergroot de kans op conflicten.
Buurtteams en wijkagenten in Sloterdijk en Osdorp krijgen vaker vragen van bewoners over veiligheid. Ondernemers klagen over winkeldiefstal en onrust bij winkelcentra. Tegelijk wijzen hulporganisaties op het gebrek aan structuur voor bewoners van de opvang. Zij pleiten voor meer activiteiten overdag en betere toegang tot zorg.
De druk op de opvang is hoog, met meer meldingen van overlast en incidenten in meerdere Amsterdamse stadsdelen.
Overvolle opvang en wachttijd
Amsterdam vangt naast statushouders ook asielzoekers op in crisisnoodopvang, in opdracht van de veiligheidsregio en in samenwerking met het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers). Crisisnoodopvang is noodopvang op tijdelijke plekken, zoals sporthallen of leegstaande panden. Die locaties in West, Nieuw-West en Zuid zitten vaak vol. Doorstroom naar reguliere COA-locaties stokt, waardoor de verblijfsduur oploopt.
In de gezinslocatie aan de Havenstraat in Zuid wonen gezinnen die wachten op een plek elders. In de omgeving van Sloterdijk verblijven vooral alleenstaande mannen in grotere zalen. Op het moment van schrijven gaat het om meerdere tijdelijke locaties in de stad. De GGD Amsterdam biedt basiszorg, maar de vraag stijgt en wachttijden nemen toe.
Het gebrek aan vaste plekken zorgt ook voor logistiek gedoe. Mensen verhuizen soms meerdere keren binnen de stad. Dat maakt begeleiding en onderwijs voor kinderen lastig. Scholen en welzijnsorganisaties in West luiden hierover al langer de noodklok.
Gemeente schaalt toezicht op
Het stadsbestuur zegt de openbare orde te bewaken met extra inzet in en om de opvang. Handhavers en wijkagenten surveilleren vaker rond locaties in Nieuw-West en West. Buurtregisseurs leggen contact met bewoners en ondernemers. Het doel is snelle melding, de-escalatie en duidelijke afspraken per locatie.
Burgemeester Femke Halsema is verantwoordelijk voor veiligheid en openbare orde. Wethouder Rutger Groot Wassink (opvang en integratie) coördineert de opvang en begeleiding. De Directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de gemeente trekt op met de politie Amsterdam-Amstelland. Samen bekijken zij waar groepsgrootte omlaag kan en waar toezicht omhoog moet.
Ook wordt gekeken naar praktische maatregelen op straat. Denk aan betere verlichting, duidelijke looproutes en afspraken met winkelcentra. Buurtpreventieteams krijgen ondersteuning bij het signaleren van risico’s. Hulpteams staan klaar voor bewoners die zich onveilig voelen.
Dagbesteding schiet nu tekort
Veel bewoners van de opvang zitten zonder werk, school of vaste daginvulling. Dat leidt tot verveling en frustratie, geven hulpverleners aan. De gemeente werkt met maatschappelijke partners aan extra dagbesteding. VluchtelingenWerk Nederland en het Leger des Heils bieden al taal, sport en vrijwilligerswerk aan.
Amsterdam zoekt daarnaast plekken voor rustige studie- en gezinsruimtes. Stadsdelen West en Nieuw-West willen lokalen en buurthuizen vaker openstellen. Dat moet met geld en begeleiding, anders loopt het snel vast. De inzet is om per locatie een herkenbaar dagprogramma te bieden.
GGD Amsterdam benadrukt dat mentale zorg vroeg moet starten. Stress en slapeloosheid kunnen snel escaleren naar agressie of verslaving. Met spreekuren op locatie hoopt men eerder te helpen. Dit vraagt extra personeel en stabiele openingstijden.
Buurt wil duidelijke afspraken
Omwonenden in Osdorp en Sloterdijk vragen om heldere contactpunten en vaste huisregels. Zij willen weten wie ze kunnen bellen en wat de gemeente verwacht van de buurt. Ook komt de vraag op tafel of de groepsgrootte kleiner kan. Bewonersgroepen dringen aan op evaluaties per wijk.
Ondernemers in winkelgebieden zoals Plein ’40-’45 vragen extra toezicht in de avonduren. Een deel ziet omzet teruglopen door incidenten en het veiligheidsgevoel. Anderen werken mee aan oplossingen, zoals winkelverboden en winkeldiensten. De gemeente organiseert buurtgesprekken om afspraken vast te leggen.
Vrijwilligersinitiatieven uit de buurt blijven belangrijk. Taalcafés, sportclubs en kerken bieden structuur en contact. Zulke netwerken maken verschil, zeker voor nieuwkomers zonder familie. Het stadsdeel ondersteunt met kleine subsidies en ruimte.
Vooruitzicht blijft onzeker
De komende maanden bekijkt de gemeente welke noodlocaties open kunnen blijven en waar bijsturing nodig is. Maatregelen die worden onderzocht zijn kleinere slaapzalen, meer begeleiding en strengere huisregels. Ook wordt gekeken naar extra opvangplekken buiten drukke woonstraten. Het college van B en W komt met een update aan de gemeenteraad.
Landelijke regels over de verdeling van opvangplekken veranderen mogelijk. Dat maakt de planning voor Amsterdam onzeker. De gemeente zegt daarom te kiezen voor korte lijnen met COA en de veiligheidsregio. Zo wil men snel kunnen opschalen of afbouwen.
Voor bewoners is het belangrijkste dat de situatie beheersbaar wordt. Dat vraagt duidelijke afspraken, zichtbare handhaving en zinvolle dagbesteding. Pas dan neemt de druk op wijken af. Tot die tijd blijft extra aandacht nodig in West, Nieuw-West en Zuid.