De Pijp is meer dan alleen een hippe buurt. Het is een levendig stukje geschiedenis, een plek waar arbeiders ooit hun thuis vonden na een lange dag werken in de nabijgelegen fabrieken.
Hoe komt het toch dat deze pauperwijk is uitgegroeid tot een van de populairste en drukste wijken van de stad? Wij nemen een duik in de geschiedenis van De Pijp!
De geschiedenis van De Pijp
Een ruige buurt
In 1870 begon de bouw van De Pijp. Door de eerste golf bewoners werd het net als De Jordaan een ruige buurt. Cafés, prostituees, kunstenaars en studenten domineerden de wijk. In de nauwe straten zouden ‘ontucht en onzedelijkheid welig tieren’.
Rond 1870 bereikte de industriële revolutie Amsterdam. De stad werd na 2 eeuwen achteruitgang wakkergeschud. De buurt YY, later bekend als De Pijp, werd gebouwd voor werklieden en de armere burgers.
Maar de huren waren vrij hoog, waardoor veel bewoners studenten als kostganger in huis opnamen. Bovendien kwamen er ‘verdachte huizen’, waarin alcohol werd geschonken en ‘gelegenheid werd gegeven’. Er is genoeg bewijs voor illegale praktijken. Een deel van de prostitutie werd in die tijd uit het centrum gebannen en kwam in De Pijp terecht. Veel publieke vrouwen leefden in de Govert Flinck- Jan Steen- en Albert Cuypstraat.
Bron: Amsterdam.nl
Maar ook in de grote panden aan het Sarphatipark en de Ceintuurbaan leefden veel prostituees, vaak in speciale hotels. Bovendien bestond de ‘maintenee’ - de ongehuwde minnares van een getrouwde man. Hij onderhield haar en bezocht haar op gezette tijden. Aal Turksma was een bekende hoerenmadam. Zij lokte jonge meisjes in de val van de prostitutie.
De Pijp was het uitgaanscentrum van Amsterdam. Naast het rauwe karakter van het leven in de buurt, was ook de kwaliteit van de huizen vaak slecht. Er werd goedkoop, snel, vaak lelijk, en soms ook nog gevaarlijk, gebouwd. Op 21 september 1876 stortten 2 huizen in die gebouwd werden in de Ferdinand Bolstraat. Een derde gebouw werd meegesleept in de val.
Bron: Amsterdam.nl / Instorting Sint Willibrordusstraat 1900
Explosieve groei
In 1900 explodeerde de stad. In 1815 leefden er in Amsterdam maar 140.000 zielen. In 1925 waren dat er al 715.000: 5 keer zoveel.
Er was een grote trek van het platteland naar de stad. Veel gezinnen leefden daar in krotten en kelderwoningen, belaagd door ratten en epidemieën. In de Plantagebuurt en bij het Vondelpark kwamen de chique lommerrijke buurten. Daartussen lagen de Staatsliedenbuurt, de Kinkerbuurt, de Dapperbuurt en, als eerste 19e-eeuwse wijk, De Pijp.
Amsterdam werd een industriestad met een enorme groep straatarme arbeiders. Daarbij leefden hier bohemien studenten en kunstenaars. In 1900 was De Pijp het brandpunt van het woeste, zondige en intense leven.
Het Nederlands cabaret begon in De Pijp, en wel in De Kuil, een beruchte nachtgelegenheid in de Quellijnstraat 64. Daar heerste de sfeer van de Parijse cabarets.
Eduard Jacobs zong er van 1895 tot 1904 zijn liederen met bijtende sociale kritiek. Hij is de voorloper van Youp van ‘t Hek en Freek de Jonge. Jacobs liederen gingen vaak over de moraal van zijn tijd. Hij bekritiseerde ‘de schandelijke morele wantoestanden’ van Buurt YY, zoals De Pijp ook wel werd genoemd.
Bron: Amsterdam.nl / Van Woustraat in 1983
De gemeente grijpt in
Er is een groot verschil te zien tussen de Noord Pijp, waar de lange smalle straten het slotenpatroon volgen en de Zuid Pijp, die al planmatig aangelegd is. De gemeente nam vanaf 1920 de regie in de stadssamenleving. Het was een succesvol ‘beschavingsoffensief’.
Er werd beter gebouwd, er ontstonden sociale voorzieningen, waaronder veel betere arbeidsvoorwaarden en uiteindelijk een breed palet aan uitkeringen. De Pijp werd een gewonere wijk.
Even dreigde De Pijp gesloopt te worden met het Plan Jokinen uit 1967. De wijk moest plaatsmaken voor brede snelwegen en kantoren. De buurtbewoners werden boos. Zij bleken gehecht aan de sfeer van hun buurt. Ze kwamen met succes in opstand. De Pijp bleef en werd opgeknapt binnen het oude stratenpatroon.
Er werd gevochten om de eens verafschuwde Govert Flinckstraat te behouden. De smalle Govert Flinckstraat was het symbool voor sociale ellende. Nu kost een woning van 50m2 daar € 425.000,- en een heel huis meer dan 2 miljoen. De tijden veranderen.
Bezienswaardigheden in De Pijp
De Pijp is inmiddels een hotspot van horeca, drukke straten, leuke winkels en bijzonder eten.
- Winkelen: Je vindt de leukste winkels in en rond de Gerard Doustraat.
- Albert Cuypmarkt: De grootste markt van Amsterdam is elke dag (behalve zondag) open van 09.30-17.00.
- Kroegentocht: Ga langs Hammy's, De Groene Vlinder of Arie voor een lekkere borrel.
- Sarphatipark: Ontsnap de drukte in dit fijne stadspark.
- Heineken Experience: Zoek de toeristische drukte juist op bij de Heineken Experience.
Leuke activiteiten in De Pijp
De Pijp kent verschillende leuke activiteiten. In onderstaande overzicht vind je onze favoriete activiteiten op de wallen.
Overnachten in De Pijp
Uiteraard kun je op de wallen slapen. Er zijn talloze hotels, Airbnb's en appartementen die je kunt huren. Hieronder een overzicht van verschillende hotels:
Veelgestelde vragen over De Pijp
Wat maakt De Pijp zo bijzonder?
De Pijp staat bekend om zijn levendige sfeer, diverse culturele scène, en rijke geschiedenis. Het is een smeltkroes van culturen met een overvloed aan gezellige cafés, boetiekjes, markten en restaurants.
Wat zijn populaire bezienswaardigheden in De Pijp?
Enkele populaire bezienswaardigheden zijn de Albert Cuypmarkt, het Sarphatipark, het Heineken Experience Museum, en het Van der Helstplein met zijn terrassen en standbeelden.
Is De Pijp een veilige buurt om te verblijven?
Over het algemeen wordt De Pijp beschouwd als een veilige buurt, vooral overdag wanneer de straten gevuld zijn met mensen. Zoals in elke grote stad, is het echter altijd verstandig om alert te blijven en je spullen goed in de gaten te houden.
Welke soorten accommodaties zijn er beschikbaar in De Pijp?
De Pijp biedt een verscheidenheid aan accommodaties, waaronder hotels, bed & breakfasts, appartementen en hostels. Er zijn opties voor elk budget en elke voorkeur, van luxe hotels tot gezellige boetiekhotels en betaalbare pensions.