De gemeente Amsterdam heeft deze week illegale FVD-logo’s weggehaald bij stembureaus in de stad. Handhaving en Toezicht trad op bij ingangen van stemlocaties in meerdere stadsdelen. Het gaat om uitingen van Forum voor Democratie die niet zijn toegestaan rond een stembureau. De gemeente grijpt in om de neutraliteit tijdens het stemmen te bewaken.
Gemeente verwijdert FVD-logo’s
Medewerkers van Handhaving en Toezicht verwijderden de logo’s bij stembureaus in Amsterdam. Zij kregen meldingen binnen en controleerden vervolgens de directe omgeving van de locaties. Waar nodig werden stickers, posters of andere uitingen weggehaald. De actie gold voor plekken in onder meer Centrum en Oost.
Volgens de regels moeten stembureaus en de ingang vrij zijn van campagne. Materialen met partijnamen of logo’s kunnen kiezers beïnvloeden. Daarom pakt de gemeente dit direct aan. Het doel is een rustig en eerlijk stemproces.
Bureau Verkiezingen, dat de organisatie van de stemming in Amsterdam regelt, geeft stembureaus vooraf instructies. Daarin staat hoe vrijwilligers en voorzitters moeten handelen bij campagne-uitingen. Zij kunnen Handhaving inschakelen als de situatie daarom vraagt. Zo blijft de omgeving neutraal en toegankelijk.
Neutraal stembureau is norm
De Kieswet schrijft voor dat stemmen vrij van druk en beïnvloeding moet zijn. In en bij het stembureau mag daarom geen campagne worden gevoerd. Dat betekent: geen folders, posters, vlaggen of logo’s in het zicht van de ingang. De gemeente benadrukt deze norm in elke verkiezingsronde.
Ook de Amsterdamse APV, de Algemene Plaatselijke Verordening, verbiedt plakken en kladden zonder vergunning. Campagnemateriaal op straatmeubilair of op de stoep is dus niet toegestaan. Zeker niet bij een stemlokaal. Dat geldt in alle stadsdelen, van Nieuw-West tot Zuid.
“Stembureaus moeten neutraal zijn: geen posters, stickers of logo’s in of bij de ingang.”
De burgemeester, op het moment van schrijven Femke Halsema, is verantwoordelijk voor de openbare orde tijdens verkiezingen. Handhaving werkt daarbij samen met wijkteams en stembureaumedewerkers. Zo kan snel worden opgetreden als de regels worden overtreden. Daarmee wordt het stemproces beschermd.
Campagneregels rond stembureaus
Partijen mogen campagne voeren in de stad, maar niet in of direct bij een stembureau. Mondelinge werving aan de deur of op de stoep van het stemlokaal is verboden. Materialen die toch verschijnen, worden verwijderd. Dat geldt voor alle partijen, dus niet alleen voor FVD.
De gemeente wijst partijen vooraf op aangewezen plekken voor affiches en borden. Die staan bewust op afstand van stemlocaties. Zo kan iedereen informeren zonder kiezers op het laatste moment te sturen. Dit beleid geldt elke verkiezing in Amsterdam.
Voor beheerders van gebouwen met een stembureau, zoals buurthuizen en scholen, is de lijn helder. Zij houden de entree vrij van uitingen en melden overtredingen direct. In stadsdelen als West en Noord is deze werkwijze bekend bij wijkpartners. Daardoor kan Handhaving snel schakelen.
Handhaving in meerdere stadsdelen
Controleurs reden en liepen routes langs drukke stemlocaties. Denk aan buurthuizen in De Pijp, sporthallen in Noord en wijkcentra in Zuidoost. Waar zij logo’s of stickers aantroffen, ging het materiaal weg. Zo bleef de entree van de locaties neutraal.
De gemeente maakt bij dit soort acties gebruik van reguliere teams. Er is geen aparte campagnepolitie, maar er zijn wel extra ogen op straat. Ook stembureaumedewerkers letten mee. Dat scheelt tijd bij het opschonen.
Ondernemers en buurtbeheerders rond de stembureaus kregen het verzoek alert te zijn. Een poster aan een ruit bij de ingang kan al te veel zijn. In dat geval treedt Handhaving op of vraagt om het zelf te verwijderen. Het doel is duidelijkheid voor iedereen.
Gevolgen voor kiezers in Amsterdam
Voor Amsterdammers verandert er weinig aan het stemproces. Het opruimen van materiaal gebeurt snel en zonder het stemmen te hinderen. Kieslokalen blijven open en toegankelijk. Stemmen kan gewoon op vertoon van legitimatie en stempas.
De gemeente wil dat kiezers zonder druk kunnen kiezen. Daarom is de aankleding van het stembureau sober en gelijk. Geen banners, geen muziek, geen folders bij de ingang. Alleen de officiële borden en aanwijzingen zijn zichtbaar.
Mocht er toch discussie ontstaan aan de deur, dan beslist de voorzitter van het stembureau. Die kan Handhaving of de wijkagent inschakelen als dat nodig is. Zo blijft de situatie rustig. En kan iedereen veilig stemmen.
Zo meld je overtredingen
Bewoners die campagne-uitingen bij een stembureau zien, kunnen dit doorgeven aan de gemeente. Dat kan via 14 020, de Meldingen Openbare Ruimte of de website van Amsterdam. Foto en locatie helpen bij snelle afhandeling. Geef ook aan om welk stembureau het gaat.
Bureau Verkiezingen verzamelt meldingen en zet ze door naar Handhaving. In dringende situaties kan de voorzitter van het stembureau direct handelen. Bij herhaalde overtredingen volgt extra controle. Zo blijft de omgeving van de stembus schoon.
Politieke partijen worden na afloop aangesproken op het naleven van de regels. Het stadsbestuur kan bij overtredingen sancties opleggen op basis van de APV. Vaak is een waarschuwing genoeg, maar een boete is mogelijk. De kern blijft: neutrale stembureaus in heel Amsterdam.