Stadsdeel Oost start deze maand met de Houtkunstroute in Amsterdam. Gekapte of omgewaaide bomen krijgen een tweede leven als sculptuur langs een wandel- en fietsroute. De route loopt door buurten in Amsterdam-Oost, zoals de Indische Buurt en de Watergraafsmeer. Doel is hergebruik van stadshout en meer aandacht voor groen in de wijk.
Stadshout krijgt nieuw leven
Bij onderhoud van het groen worden bomen soms gekapt of vallen ze om bij storm. In plaats van versnipperen maakt het stadsdeel er beelden van. Dat gebeurt ter plekke of in samenwerking met lokale houtbewerkers. Zo blijft het hout in de buurt en hoeft het niet ver te worden vervoerd.
De gemeente werkt in dit project samen met kunstenaars uit Oost en makers die ervaring hebben met stadshout. Zij bewerken stammen en stronken tot kunst en meubels. Denk aan bankjes, dierenfiguren of abstracte vormen. De werken staan op plekken waar bewoners toch al lopen of fietsen.
Het plan past bij de aanpak om materiaal te hergebruiken. Dat heet de circulaire economie: zo min mogelijk nieuwe grondstoffen gebruiken. Minder transport scheelt ook uitstoot. En het laat zien hoeveel waarde er in de bomen van de stad zit.
Route door Amsterdam-Oost
De Houtkunstroute verbindt meerdere locaties in Oost. De route loopt langs parken en buurtpleinen, zoals rond het Flevopark en in de Watergraafsmeer. De beelden komen te staan op goed zichtbare en veilige plekken. Zo kunnen bewoners en bezoekers ze makkelijk bekijken tijdens een ommetje.
Op het moment van schrijven is de routekaart via het stadsdeel in voorbereiding. Een digitale kaart laat straks zien waar de kunstwerken staan. Bij elk werk komt een kort bordje met uitleg. Daarop staat wie het heeft gemaakt en van welke boom het komt.
De route is te volgen te voet of op de fiets. Afstanden tussen de locaties blijven kort. Zo is de route ook geschikt voor gezinnen en ouderen. Het stadsdeel let op toegankelijkheid, bijvoorbeeld bij stoepen en paden.
Amsterdam beheert op het moment van schrijven ruim 300.000 bomen; elk jaar worden er duizenden vervangen door ziekte, stormschade of werkzaamheden.
Kunstenaars en buurt betrekken
Lokale kunstenaars uit Oost maken de ontwerpen. Zij werken met hout dat recent is vrijgekomen. Buurtbewoners kunnen ideeën aandragen of helpen bij het afwerken. Zo ontstaat kunst die past bij de wijk en haar verhalen.
Scholen in de buurt kunnen meedoen met lessen over bomen en hout. Kinderen leren hoe je veilig met gereedschap werkt en wat hergebruik betekent. Er komen korte workshops in buurtcentra. De bedoeling is dat leerlingen ook kleine objecten maken van resthout.
Ondernemers rond de route doen mee met kleine acties. Denk aan een kortingsbon voor wie met de routekaart langskomt. Of een etalage met stadshout. Zo verbindt het project cultuur met de lokale economie.
Past in groenbeleid stad
De Houtkunstroute sluit aan op het groenbeleid van de gemeente Amsterdam. De stad heeft een herplantplicht: voor elke gekapte boom komt er een nieuwe boom terug, soms op een andere plek. Door hout te hergebruiken blijft de waarde van de boom zichtbaar in de wijk. Dat maakt de gevolgen van kap begrijpelijker voor bewoners.
Daarnaast past het project in het beleid voor duurzaamheid en circulariteit. Minder afval en meer hergebruik zijn doelen van het college van B en W. Stadsdeel Oost gebruikt hiervoor bestaande budgetten voor buurtprojecten en beheer van de openbare ruimte. De uitvoering ligt bij de groenbeheerders en cultuurmakers in het stadsdeel.
Het project helpt ook bij bewustwording over ziekten zoals iepenziekte en aantasting door schimmels. Kap is soms nodig voor veiligheid. Door kunst te maken van het hout blijft de herinnering aan de boom. En het levert een nieuwe ontmoetingsplek op straat op.
Veiligheid en onderhoud
De beelden worden zo geplaatst dat ze geen doorgangen blokkeren. Bij werken in boomstronken let het stadsdeel op valgevaar en splinters. Kunstwerken krijgen een behandeling tegen rot en slijtage. Waar nodig komt er lage beplanting of een hek om de plek te beschermen.
Medewerkers van het stadsdeel controleren de route regelmatig. Zij kijken of het hout nog stevig is en of borden leesbaar blijven. Bewoners kunnen schade of overlast melden via 14 020 of de Meldingen Openbare Ruimte. Zo blijft de route veilig en netjes.
Als een kunstwerk niet meer te herstellen is, wordt het verantwoord verwijderd. Het hout kan dan opnieuw worden hergebruikt, bijvoorbeeld als bankje. Op die manier blijft de kringloop rond. En blijven de kosten voor onderhoud beperkt.
Tijdlijn en meedoen
De plaatsing van de eerste werken start deze maand in Amsterdam-Oost. De route groeit de komende maanden stap voor stap. Het stadsdeel maakt de locaties steeds vooraf bekend. Zo kunnen bewoners meepraten over de invulling in hun straat of plein.
Wie ideeën heeft voor een kunstwerk van stadshout kan zich melden bij stadsdeel Oost. Ook vrijwilligers voor rondleidingen of onderhoud zijn welkom. Het stadsdeel zoekt bovendien partners voor educatie, zoals scholen en buurtorganisaties. Samen kunnen zij activiteiten plannen langs de route.
Een kaart, achtergrondinformatie en praktische updates komen op de kanalen van stadsdeel Oost. Daar staat ook hoe je een kap- of plantbesluit kunt volgen. Zo blijft het voor bewoners duidelijk wat er verandert in hun buurt. En hoe zij kunnen meehelpen aan een groene, circulaire stad.