In Noord-Holland zijn bokken ingezet om de Japanse duizendknoop weg te grazen. De gemeente Amsterdam onderzoekt op het moment van schrijven of deze aanpak ook in de stad bruikbaar is. Mogelijke plekken zijn randen van dijken en afgesloten groenstroken in stadsdelen Noord en Nieuw-West. Doel is duurzamer groenbeheer met minder schade en minder gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Amsterdam weegt geiteninzet
De Directie Openbare Ruimte van de gemeente Amsterdam bekijkt de inzet van geiten als proef. Het gaat om afgebakende terreinen waar publiek niet zomaar komt. De gemeente wil voorkomen dat dieren stress krijgen of bezoekers in de knel komen. Daarom is afrastering en toezicht een harde eis.
In drukbezochte parken zoals het Rembrandtpark en het Westerpark lijkt deze methode niet geschikt. Daar is de kans op contact tussen dieren en mensen groot. Ook spelen honden een rol, omdat loopgebieden en uitlaatplekken elkaar kruisen. De gemeente wil risico’s op onveilige situaties vermijden.
Het college laat scenario’s doorrekenen met beheerders uit de stadsdelen. Daarbij gaat het om kosten, inzet van herders en de duur van een proef. De uitkomst bepaalt of een kleinschalige pilot start in de zomer. Ook wordt advies gevraagd aan stadsecologen van Ruimte en Duurzaamheid.
Beleid tegen duizendknoop
De Japanse duizendknoop is een invasieve plant die stoepen, kades en tuinen kan beschadigen. Amsterdam hanteert een stappenplan met graven, afdekken en heetwaterbehandeling. Herhaald behandelen is nodig, vaak meerdere seizoenen achter elkaar. Wegmaaien zonder plan maakt het probleem vaak groter.
Bewoners kunnen overlast melden via het Meldpunt Openbare Ruimte of 14 020. Bij particulier groen raadt de gemeente aan om wortelresten niet te verspreiden. Tuinafval met duizendknoop hoort in het restafval of bij het grofvuil, niet op de compost. Zo voorkomt u nieuwe groeiplaatsen in de buurt.
Stadsdeelbeheer werkt samen met Waternet langs singels en dijken. Langs spoorlijnen is ProRail aan zet, met eigen protocollen. Deze samenwerking moet voorkomen dat de plant via randen de stad weer in groeit. Het doel is één lijn in aanpak door de hele hoofdstad.
Ervaringen buiten Amsterdam
De recente inzet van bokken buiten de stad laat een gemengd beeld zien. De dieren eten de bladeren weg en verzwakken zo de plant. Maar bokken kunnen ook fel op elkaar reageren. Dat vraagt om afzettingen en toezicht, zeker in het broedseizoen.
De methode werkt alleen met herhaald begrazen, vaak meerdere rondes per jaar. Eenmalig grazen is niet genoeg, omdat de plant weer uitloopt. Daardoor lopen de kosten en de organisatie op. De gemeente weegt dit af tegen bestaande technieken.
Voor Amsterdam is vooral de toepasbaarheid in een drukke stedelijke omgeving de vraag. Geluid, verkeer en honden maken het complexer dan op landelijk terrein. Ook is het belangrijk om verstoring van natuur te voorkomen. De stad wil daarom eerst kleinschalig testen.
“Geen enkel middel werkt in één seizoen; volhouden is de sleutel.”
Gevolgen per stadsdeel
In Amsterdam-Noord en Nieuw-West zijn veel taluds, dijken en brede bermen. Dat zijn de plekken waar een proef met geiten het meest kansrijk is. In de Binnenstad en Zuid ligt dat lastiger door drukte en kleine groenvakken. Daar blijven bestaande methoden voorrang houden.
Stadsdeel Oost kijkt naar oevers rond het Flevopark en de Diemerzeedijk. Deze gebieden kunnen, met hekken, geschikt zijn voor begrazing. Tegelijk is er aandacht voor recreatie en broedvogels. De planning wordt daarom afgestemd met de boswachters en gebiedsbeheerders.
In West en Zuid spelen vooral plantvakken langs straten en binnentuinen. Daar zijn geiten praktisch niet inzetbaar. Heet water en wortelschermen blijven hier de hoofdmethode. De gemeente wil bewoners en VvE’s beter informeren over deze aanpak.
Wat bewoners nu kunnen doen
Ziet u Japanse duizendknoop in de openbare ruimte, maak dan een melding bij de gemeente. Voeg een foto en locatie toe; dat versnelt de afhandeling. In uw eigen tuin: trek niet aan de stengels en gooi geen wortels in de groenbak. Laat resten drogen en lever ze af als restafval of bij een Afvalpunt.
Leg bij nieuwe beplanting een wortelscherm als de plant in de buurt staat. Dat is een stevige folie die uitlopers tegenhoudt. Vraag zo nodig advies bij een hoveniersbedrijf dat ervaring heeft met invasieve soorten. Zo voorkomt u extra kosten later.
De gemeente Amsterdam publiceert updates over het beleid op amsterdam.nl, op het moment van schrijven onder het thema Groen. Daar staan ook kaarten met bekende groeiplaatsen. Bewonersgroepen in Noord, Zuidoost en Nieuw-West delen tips via buurtplatforms. Samen voorkomt de stad verdere verspreiding.