Amsterdam vierde zondag zijn stadsverjaardag in de stromende regen, met een taart van 75 meter in de binnenstad. Bewoners, bezoekers en het stadsbestuur sneden samen de eerste stukken aan. Burgemeester Femke Halsema benadrukte dat dit het startschot is voor Amsterdam 750, het jubileumjaar van de hoofdstad. De gemeente en stichting Amsterdam 750 organiseerden het feest op verschillende plekken in het centrum.
Start jubileumjaar Amsterdam 750
Met de verjaardag op 27 oktober herdenkt de stad het tolprivilege uit 1275, het “geboortebewijs” van Amsterdam. Het jubileumjaar loopt tot en met oktober 2025 en omvat tientallen buurtprojecten, optredens en herdenkingen. De gemeente werkt hiervoor samen met stadsdelen, culturele instellingen en amsterdam&partners, de citymarketingorganisatie. Doel is een toegankelijk programma in alle wijken, niet alleen in het centrum.
De aftrap met de 75 meter taart moest vooral verbinden. Daarom werd het feest open en gratis gehouden. Vrijwilligers uit Stadsdeel Centrum hielpen bij het uitdelen en het ordelijk laten verlopen van de rij. Ook werd rekening gehouden met mensen met een beperking en gezinnen met jonge kinderen.
Volgens de organisatie markeert dit moment het begin van een jaar vol buurtinitiatieven. Bewoners kunnen activiteiten aanmelden of meedoen via hun stadsdeel. Wethouder Touria Meliani (Kunst en Cultuur, op het moment van schrijven) stimuleert initiatieven die de stad inclusiever maken. Daarbij is extra aandacht voor kleinere podia en verenigingen.
Viering gaat door in regen
De regen bepaalde het beeld, maar niet de stemming. Tenten, poncho’s en EHBO-plekken zorgden dat het publiek droog en veilig bleef. Het thema water kreeg zo onbedoeld extra betekenis, passend bij de geschiedenis van de stad. Waternet en de gemeente wezen op het belang van een klimaatbestendige stad.
Amsterdam werkt al jaren aan Rainproof-maatregelen, zoals meer groen en betere waterafvoer. De viering bood ruimte om dat verhaal kort toe te lichten aan bezoekers. Medewerkers van de organisatie gaven aan hoe evenementen regenbestendig worden ingericht. Zo oefent de stad ook met crowd control en doorstroming in nat weer.
Ondernemers rond de binnenstad zagen gemengde effecten. Sommigen meldden extra klandizie door het feest, anderen hadden last van het weer. Het stadsdeel hield contact met horeca en winkels over afval, geluid en looproutes. Na afloop werd extra schoonmaak ingezet door Stadsreiniging.
“We laten ons al eeuwenlang niet verjagen door water.” — burgemeester Femke Halsema
75 meter taart gedeeld
De taart van 75 meter was een symbolisch gebaar voor het jubileum. Bakkers uit de stad leverden delen aan, die ter plekke werden samengevoegd. Vrijwilligers en medewerkers van de organisatie sneden en deelden uit in korte tijd. Er was aandacht voor allergeneninformatie, zodat iedereen veilig kon meedoen.
De rij werd in groepen geleid om dringen te voorkomen. Bezoekers kregen duidelijke aanwijzingen waar te staan en te lopen. De politie en hosts van de organisatie hielpen bij de doorstroming. Zo bleef het evenement gemoedelijk, ondanks de drukte en het weer.
De keuze voor een gedeelde taart past bij het idee van “de stad zijn we samen”. Niet alleen toeristen, maar vooral Amsterdammers moesten mee kunnen vieren. Daarom vond de gemeente het belangrijk dat de viering gratis en openbaar was. Het ontwerp en de opbouw bleven bewust eenvoudig, met weinig verspilling.
Verkeer en veiligheid centrum
Rond de viering waren enkele straten tijdelijk afgesloten voor autoverkeer. Fietsers werden op korte afstand omgeleid om voetgangers meer ruimte te geven. Bezoekers kregen het advies met GVB te reizen en drukke overstappunten te mijden. De NS en GVB hielden rekening met nablijvende drukte in de spitsuren.
De politie Amsterdam en handhavers van de gemeente zorgden voor zichtbare aanwezigheid. Zij letten op doorstroming, alcoholverboden en hulp aan wie dat nodig had. Ook werd geluidsniveau gemonitord om overlast te beperken. Omwonenden kregen vooraf een brief met tijden en contactpunten voor klachten.
Na afloop startte de schoonmaak direct, om afval op straten en pleinen te voorkomen. De gemeente vraagt organisatoren tegenwoordig om afvalplannen, inclusief scheiding van plastic en karton. Dat sluit aan bij het beleid voor schone evenementen in de binnenstad. Bewoners waarderen dat, maar blijven kritisch op naleving bij grote drukte.
Wat volgt dit jubileumjaar
In de komende maanden staan in elk stadsdeel vieringen en buurtprojecten gepland. Van kleine straatfeesten tot culturele routes en sportactiviteiten. Scholen en buurthuizen worden betrokken via speciale regelingen van de gemeente. Het stadsbestuur wil dat elk kind en elke buurt kan meedoen.
Financiering komt uit gemeentelijke budgetten en bijdragen van partners en fondsen. Projecten moeten laagdrempelig zijn en zichtbaar in de wijk plaatsvinden. De gemeente let op spreiding over Nieuw-West, Noord, Zuidoost en de rest van de stad. Zo wordt het niet alleen een centrumfeest.
Bewoners kunnen zich bij hun stadsdeel melden met ideeën en vragen. Er zijn ook vrijwilligersrollen bij evenementen, zoals publieksbegeleiding en logistiek. Ondernemers krijgen via het stadsdeel informatie over vergunningen en verkeersmaatregelen. Zo wil de gemeente vieringen veilig, toegankelijk en betaalbaar houden.
Reacties uit de stad
Veel Amsterdammers zagen de regen als typisch voor de hoofdstad en bleven toch. De sfeer was rustig en vriendelijk, ook in de langere rijen. Sommige bezoekers noemden de taart een “leuk begin” van Amsterdam 750. Anderen hoopten op meer buurtactiviteiten buiten het centrum.
Ondernemers in het centrum melden redelijke dagomzetten, ondanks het weer. Wel vragen zij om duidelijke planning bij volgende evenementen, zodat personeel en voorraad kunnen worden afgestemd. Het stadsdeel zegt die informatie eerder te willen delen via de gebruikelijke kanalen. Dat moet piekdrukte en logistieke problemen beperken.
De komende weken evalueert de gemeente de aftrap met betrokken diensten. Daaruit volgen afspraken over verkeer, afval en toegankelijkheid voor volgende programmaonderdelen. Bewoners kunnen hun ervaringen doorgeven via hun stadsdeel. Zo wordt het jubileumjaar stap voor stap bijgestuurd waar nodig.